Kool en de geit sparen

Wonend in Friesland gaat de “Randstedelijke paniek om Corona” wat aan mij voorbij. Ja, mijn dochter stuurt mij foto’s van “haar” totaal leeg gehamsterde buurt-AH.  Maar in mijn dorp is het niet stiller dan anders. Het meest ingrijpende gevolg voor “mijn bubbel”  tot nu toe: het afblazen van een, door de plaatselijke Rotary-club georganiseerd, Muziekspektakel. De opbrengst zou geheel ten goede komen aan “Spieren voor Spieren”.  Dramatisch gesteld zou je kunnen concluderen dat het coronavirus het hier heeft gewonnen van van de spierziekte-patiënten.  Zo werkt het niet, dat begrijp ik ook wel, maar het symboliseert, in het klein,  het dilemma van de kool en de geit, die moeilijk beide te sparen zijn. En zoals de minister-president het verwoordde, er moet soms met 50 % kennis en 100% besluit genomen worden. En ook zijn het vaak keuzes tussen emotie en ratio. Een goed voorbeeld, het besluit over het wel/niet sluiten van de scholen. Zodra zo’n beslissing door de grote massa als “contra-intuïtief” wordt ervaren, kan de wetenschap op z’n kop gaan staan maar dan krijg je geen begrip of draagvlak voor je maatregel. En al helemaal niet als daar ook binnen de wetenschap discussie over ontstaat en  de aanpak op dit punt van land tot land verschilt. Eerder stelde ik ook al vast dat we nu een sterk Europa missen, want de verschillen in aanpak per land, zijn moeilijk uit te leggen aan de burger.

Verborgen logica van de corona-crisis

Tot voor kort riep Trump nog dat het corona-virus een buitenlands probleem was en een algemeen kenmerk van het populisme is juist dát, om voor alle “pech” in de wereld een schuldige aan te wijzen en zo ook weer polarisatie op te roepen. Populistisch rechts roept nu “too little too late”. Dat riepen ze overigens niet bij de stikstofmaatregelen. Toen werd juist naar de ons omringende landen gewezen waar veel minder drastische maatregelen werden genomen en nu wordt dat buitenland weer als voorbeeld gesteld, omdat daar veel draconischer maatregelen zijn genomen tegen het coronavirus .

In zijn colomnn “Verborgen logica van de corona-crisis”, schreef Tom-Jan Meeus: “voor constructieve politici kan het toch niet ingewikkeld zijn om uit te leggen dat juist deze crisis, waarin vooral ouderen gevaar lopen, alleen is te bestrijden met samenwerking. Samenwerking in het binnenland, samenwerking met het buitenland, samenwerking in de wetenschap. Terwijl de populistische aanpak van anderen verwijten maken – over hun beslissingen, hun gedrag, hun kennis – weinig tot niets aan een oplossing bijdraagt.

Het is lang geleden dat een crisis, hoe ongemakkelijk ze ook is, zoveel kansen bood aan het anti-populisme.”

Diezelfde Meeus schreef 12 maart 2020 in zijn NRC: “Opoffering voor het algemeen belang: minder leven op de impuls, uitstel van behoeftebevrediging. En verderop: “Gesteld voor de keuze winnen uitstel van behoeftebevrediging en sociale onthouding het nu blijkbaar van vrijheid, maar hoe lang – je weet het niet.

Twee dagen later werden de supermarkten leeggeplunderd door hamsteraars met minder impuls beheersing. Maar het zijn ook gekke tijden waar we allemaal wel even aan moeten wennen.  Ik vertrouw erop dat we uiteindelijk graag iets voor onze medemens over hebben, of je nu je oude ouders of je buurman in zijn scootmobiel, voor ogen hebt, maar dan moeten de offers die van ons gevraagd worden  wel “logisch” aanvoelen, want  rede en gevoel zijn moeilijk te scheiden.  Heel Nederland zit in een groot sociaal experiment. Ik hoop dat de uitkomst zal zijn dat:  “De meeste mensen deugen”.