Als zoon van een journalist was ik al vroeg een toegewijde “Nieuwsneef”, om met Van Kooten en De Bie te spreken. In mijn jeugd kwam via mijn vader ook veel nieuws binnen. Ieder weekend Vrij Nederland, de HP, Elsevier en de Amerikaanse weekbladen Time en Newsweek op de leestafel. En door de kabels van “radiodistributie” kwamen programma’s als VARA ’s Rode Haan en “Welingelichte Kringen van de VPRO de huiskamer binnen met van die “linkse kerk journalisten” als John Jansen van Galen, Henk Hofland en Joop van Tijn. Ja zoek dat maar op: “radiodistributie en “Welingelichte kringen”, opa vertelt.

Een snoepwinkel voor nieuwsfanaten maar wel nieuws met duiding al was die gekleurd en informatie die je nog tot je kon nemen en die ertoe deed.

Men maakt zich ook toen geen illusies over de houdbaarheid van de “nieuwswaarde”. Ook toen wist men al; “De vis van morgen wordt verpakt in de krant van vandaag.”

En toch blijft deze nieuwsneef die nieuwswaarde van dat steeds vluchtigere nieuws, met z’n “Liveblogs” voortdurend overschatten. Als ik niet in het Twitter-tijdperk terecht was gekomen zou ik mogelijk zo’n boze ingezondenbrievenschrijver zijn geworden. Die nieuwe sociale media maken het reageren op het nieuws voor mij net iets te gemakkelijk.  Zo’n ouderwetse brief met z’n bedenktijd en een postzegel als “verzendknop”, had zo zijn voordelen. Nu twitter ik er lustig op los zodra er een nieuwsbericht voorbijkomt dat naar mijn stellige overtuiging nuancering of correctie behoeft. Dan wil ik niets weten van die krant en die vis. Toch een beetje een verslaving. “Hoe verslavend mogen nieuwe media en “virtual reality toepassingen eigenlijk zijn” vraagt de schrijver van het artikel “Het recht om met rust te worden gelaten” zich af in het NRC van afgelopen weekend. Die krant die vroeger gewoon nog kon zeggen: “Het is pas nieuws als het in NRC-Handelsblad had gestaan”. In dat artikel werd het internet als één groot psychologisch experiment beschreven waarin het “vastzuigen” van de mensen aan hun schermen wordt geperfectioneerd.”

Even een intermezzo.

In “De Groene Amsterdammer” van 8 juni trof ik een mooi artikel / interview aan naar aanleiding van het nieuwe boek van Moshin Hamid, “Exit West” met de volgende slotpassage:

“Maar als je duizend van die verschillende apps hebt krijg je een communicatie- of informatieobesitas – het leidt af, je weet niet meer wat belangrijk is en wat niet, het haalt onze menselijkheid uit balans.” Hoe treden we daar tegen op? ” Je kunt proberen maar een uur per dag op je mobiele telefoon te zitten. Dat is lastig, ik probeer het. Maar zoals de voedselindustrie voedsel creëert dat je maar kunt blijven eten zonder vol te raken – je kunt op een dag twaalf Big Macs eten, terwijl het vroeger nooit in je op zou komen twaalf appels te eten – zo creëert de mediawereld zoveel snelle, korte content en entertainment dat je nooit meer wegzapt. Zoals de tabaksindustrie bewust zijn klanten verslaafd maakte, zo proberen al die honderdduizenden vrolijke start-upbedrijven dat ook.”

Terug van “de Groene” naar het NRC -artikel. “Is er geen recht op niet gemeten, niet geanalyseerd, niet geprofileerd niet gecoacht te worden?” werd in het artikel als een andere vraag opgeworpen. Om af te kicken van mijn “schermafhankelijkheid” blijkt de aan- en uitknop niet te werken. Geen nieuws updates van minuut tot minuut met boodschappen als: “nog geen nieuws over de identiteit van…” zou wel uitkomst bieden. Eerste afkickoefening, in navolging van de autoloze zondag, een “nieuws loze zondag” met maar Journaal, om acht uur?

Moshin Hamid zou zeggen,  volg het nieuws, de veranderingen en de bedreigingen niet zo krampachtig maar accepteer de veranderingen als het meest menselijke dat er bestaat. Dan hoeven we niet permanent bang te zijn voor die veranderingen, voor de toekomst, een beetje “go with the flow” in plaats van terug willen naar het overzichtelijke maar te veel geïdealiseerde verleden. “Want hoe nostalgisch je ook bent, iedereen weet dat elke toekomst gelijk staat aan verandering” Voor Mohsin Hamas is nostalgie het onvermogen echt vooruit te kijken. “Jongens die zich aansluiten bij IS kunnen geen toekomst verzinnen, dus verzinnen ze een verleden (van 1300 jaar terug, edv) om in te leven.”