Onlangs hield onze burgemeester ( van de gemeente Weststellingwerf) André van de Nadort,  een inspirerende voordracht over de zegeningen van de Europese samenwerking van na de Tweede Wereldoorlog.  (Zie hieronder)

Die voordracht kan je zien als  wat positievere variant op de verzuchting van oud bejaarde onheilsprofeten, die in reactie op de verwende onverschillige “jeugd van tegenwoordig roept: “Het moest maar weer eens oorlog worden!”.

Na zo’n lange vredeperiode lijkt dat “Nie wieder” argument wel uitgewerkt.  Al  lijken we in dit verband de Balkanoorlog van de jaren ’90 vaak te vergeten.

Rutten noemde Nederland tijdens de laatste verkiezingscampagne een ( breekbaar) vaasje. De titel van Maarten Doorman’s  mooie Opiniestuk in de NRC van dit weekend kreeg de titel mee: “Europa is een broze beschaving”   Na een herlezing van Stefan Zweig’s “De wereld van gisteren” kwam Doorman tot de volgende inzichten en citaten.

Doorman schrijft: “Dat verleden met zijn slachtpartijen, ook die van de Eerste Wereldoorlog, is het nu vaak vergeten fundament van het hedendaagse, verenigde Europa. Een Europa dat al bijna driekwart eeuw geen oorlog meer kent, afgezien van de al te vaak genegeerde Balkanoorlog uit de jaren ’90 met zeker honderdduizend doden.”

Doorman geeft ook aan dat het Europa van voor de Eerste Wereldoorlog al welvarend, sociaal en democratisch was en vol ontwikkelingen en optimisme.

Tot die aanslag op de Oostenrijks-Hongaarse troonopvolger Frans Ferdinand.  Hij schrijft: “Maar plotseling viel er een schot, in diezelfde Balkan (zie hierboven) , en was het allemaal voorbij. Binnen enkele weken stapten honderdduizenden jongens zingend op de trein en vertrokken onder nationale vlag naar de loopgraven, de granaten, het gifgas, gangreen, de doodslag en waanzin. De Europese beschaving die Zweig hartstochtelijk beleefde, bleek broos als de vleugel van een opgezette vlinder.

Dan citeert Doorman  een indrukwekkend mooie zijn van Zweig:  „Zoals nooit tevoren voelden de duizenden, honderdduizenden mensen wat ze beter in vredestijd hadden kunnen voelen: dat ze bij elkaar hoorden.” Ja, die woorden overtreffen de regel uit “The Big Yellow Taxi” van Joni Michell: “Don’t it always seem to go.  That you don’t know what you’ve got ‘til it’s gone?” toch in schoonheid en zeggingskracht.

Ja, “Alles van waarde is weerloos” schreef Lucebert.

De joodse Zweig zelf,  die Engeland niet meer binnen mocht nadat de Duitsers Polen waren binnegevallen maakte in februari 1942 In Brazilië samen met zijn vrouw een eind aan hun leven.

Het stuk van Doorman eindigt met :

“De wereld van gisteren laat zien dat onverschilligheid jegens een humaan en democratisch Europa onverwachts snel tot een onaangename toekomst kan leiden, dat we daarom niet schouderophalend aan deze verkiezingen voorbij mogen gaan en dat we al helemaal niet moeten denken dat terugkeer naar de natiestaat van weleer enige bescherming tegen een boze buitenwereld biedt.”

Ga dus verantwoord stemmen 23 mei !