Geen voorspoed zonder tegenspoed, geen vrede zonder oorlog en geen leven zonder dood. Open deuren, zult u zeggen. Maar waarom accepteren we dat ongeluk, dat inderdaad vaak in een klein hoekje zit, dan zo slecht. Alsof het ons niet had mogen overkomen dat (nood)lot en daarom gaan we na een ramp direct op zoek naar schuldigen.

Het recht gaat uit van de hoofdregel: “Ieder draagt zijn eigen schade” of “The damage lies where it falls” maar de hedendaagse slachtoffers zien dat heel anders. Die gaan op zoek naar een persoon of een instantie, vaak de overheid, soms een bank, naar wie “die eigen schade” kan worden doorgeschoven. Het verwijt aan die ander is dan vaak, dat die ander onvoldoende voorzorgsmaatregelen genomen heeft of het slachtoffer niet tegen zichzelf in bescherming heeft genomen.

Zo is Robert M., het monster van Riga (van de kindermisbruikzaak bij Het Hofnarretje in Amsterdam), er nu de oorzaak van dat de vaste voorleesoma’s en onderhoudsmonteurs bij kinderdagverblijven zich moeten laten registreren in een personenregister met een Verklaring omtrent het gedrag (VOG).

En de types Jos van Rey zorgen ervoor dat men nu al openlijk met de gedachte speelt ook voor gemeenteraadsleden een VOG te verlangen. Bestuurders en politici horen te weten dat zo’n eis in strijd met de Grondwet is. Alleen de rechter kan in zeer ernstige gevallen, als bijkomende straf, iemand het recht ontnemen gekozen te worden als volksvertegenwoordiger.

Vooral overheden, maar steeds vaker ook particuliere instanties zoals banken en financiële dienstverleners, dekken zich in met niet-werkende voorzorgsmaatregelen tegen de vaak onredelijke verwijten van de slachtoffers. Zo moest ik laatst van mijn bank een soort “toelatingsexamen” doen om te mogen beleggen. Want ook ik zou kunnen vinden dat mijn bank mij moet behoeden voor die onvermijdelijke tegenvallende rendementen.

Zou een Nederlandse “sleepwet” die aanslag bij Carcassonne hebben kunnen voorkomen. Ook nu weer was die (vermoedelijke) dader al bekend bij de Franse justitie- en inlichtingendiensten, hij behoorde zelfs tot de 20.000 als staatsgevaarlijk geregistreerd staande personen.

Al te goed is buurmans gek, maar shit happens en wie zijn noodlot coûte que coûte wil ontwijken leidt/lijdt een heel angstig leven en ziet ongeluk in ieder klein hoekje, ook daar waar een van die vele  bewakingscamera’s net niet bij kan.