Van de zomer zag ik ze overal, in het Sarphatipark in Amsterdam, bij de Romeinse Arena in Nîmes en op de Place de la Comédie te Montpellier, groepjes jongens en meisjes maar ook ouderen “hun smartphone” achterna lopen, in de achtervolging van een zeldzame Pokémon.
Mooi column materiaal dacht ik, maar de hype is al over z’n hoogtepunt heen, de kinderen zijn weer naar school. Maar toch… Eind juli kende het spel Pokémon Go met de virtuele Japanse fantasiebeestjes 45 miljoen spelers over de hele wereld. Dat aantal was binnen twee maanden na de introductie van de game bereikt. Het aardige van dit spel was dat het geen “couch potatoes” kweekte, maar jong en oud de straat en zelfs de natuur in stuurde. In Nederland zoog de app duizenden Pokémon jagers naar Kijkduin. Die gamers vervuilden daar de boel niet alleen, ze beschadigden ook de lantaarnpalen in hun poging stroom af te tappen, omdat het spel de batterij van smartphones binnen de kortste keren leeg trekt.
De gemeente Den Haag, waar Kijkduin onder valt, leed door deze app dus aantoonbare schade, maar als een meute Pokémon Go-spelers, geobsedeerd door wat zij op hun scherm zien, uw tuintje invliegen achter Pikachu aan, kunt ook u schade leiden. Wie gaat die schade vergoeden? De producent van het spel, Niantic, lijkt de aan te spreken partij. Die meute is uw tuin al uit gevlogen. Maar hoe kunnen we Niantic verwijten dat een stel uw dahlia’s heeft vertrapt? Kan ons recht wel overweg met die door virtuele beestjes veroorzaakte schade?
Op zich mogen die gamers uw tuin in, als u hen tenminste de toegang nog niet heeft ontzegd en ook een app-producent mag virtuele poppetjes in uw reële tuin plaatsen.
De gemeente Den Haag, maar ook u, moet dus, behalve haar schade bewijzen, ook aantonen dat de producent juridisch verwijtbaar handelt, bijvoorbeeld door die Pokémon, Pokéstops of Gyms te Kijkduin of in uw tuin niet te verwijderen, ook niet na dringende verzoeken daartoe. Staat die juridische verwijtbaarheid vast, dan is het gedrag van de producent in strijd met de “maatschappelijke betamelijke zorgvuldigheid” en dat maakt de producent aansprakelijk voor de daardoor veroorzaakte schade. Die rechtsregel geldt al 100 jaar en heeft dus, anders dan de meeste apps, geen update nodig.