Na de laatste Algemene Beschouwingen, de parlementaire behandeling van de op Prinsjesdag gepresenteerde plannen van de regering, lijkt iedereen het er wel over eens: niveau, omgangsvormen en taalgebruik van de dames en heren politici is beschamend.

Toen ik daarna de soap rond de benoeming van Brett Kavanaugh tot rechter in het Amerikaanse Hooggerechtshof aanschouwde, dacht ik somber: het duurt niet lang meer of de Nederlandse democratie is net zo kapot.

Enige tijd later, vandaag 8 oktober 2018, ving het proces ronde de #blokkeerfriezen aan. Die hashtag zal vanavond de 10.000 passeren op Twitter. Een enkele twitteraar erkent dat het hier om het blokkeren van een snelweg gaat en het met geweld of dwang verhinderen van een anti-zwarte Pietedemonstratie. Het heeft heel veel van mijn zelfbeheersing gevergd maar ik heb niet over dit onderwerp getweet.

Abraham Lincoln, de 16de president van de Verenigde Staten omschreef de democratie als: “government of the people, by the people, for the people”. Voor Lincoln betekende “by the people” dat er een volksvertegenwoordiging was, alle Amerikanen in één vergaderzaal, dat lukt niet. En die laatste “for the people” dwingt de volksvertegenwoordigers om in goed overleg te onderzoeken wat het algemeen belang is en vraagt.

Ook in Nederland wordt het volk door middel van verkiezingen vertegenwoordigd en inderdaad krijgt de partij met de meeste stemmen de meeste volksvertegenwoordigers. Maar Koning Willem Alexander zei het al in zijn Kersttoespraak van 2014: “Eenheid zonder verscheidenheid is verstikkend. Verscheidenheid zonder eenheid is los zand. Nederland is meer dan zeventien miljoen selfies. We hebben elkaar nodig, sterker dan we vaak zelf beseffen.” Veel van wat de journalist Marcel ten Hooven schreef in zijn artikel in NRC van 15/16 september j.l. “Democratie is er voor de minderheid” is het citeren waard: “Niet de wil van de meerderheid is de kernwaarde van de democratie, maar de bescherming van minderheden.” En in het politieke debat waarin men op zoek gaat naar dat algemeen belang hoort per definitie ook veel aandacht besteed te worden aan de belangen van minderheden. „Je toont je een ware democraat als je in de positie bent de vrijheid van een minderheid in te perken, maar besluit dat niet te doen”, zei Gert-Jan-Segers (CU).

Lincoln werd op 14 april 1865 neergeschoten door een politieke tegenstander, hij stierf een dag later. Rechter Kavanaugh spreekt ook van een moordaanslag, zij het een politieke.

Hoe blijven wij in Nederland bij Ten Hooven’s idee van democratie: de georganiseerde kunst van het samenleven, om het op vreedzame wijze met elkaar te rooien en onderlinge conflicten te beslechten.

Democratie mag geen krachtmeting worden, maar moet die zoektocht naar de beste oplossing voor iedereen blijven.