Als zoon van een journalist was ik al vroeg een toegewijde “Nieuwsneef”, om met Van Kooten en De Bie te spreken. In mijn jeugd kwam via mijn vader ook veel nieuws binnen. Ieder weekend Vrij Nederland, de HP, Elsevier 
en de Amerikaanse weekbladen Time en Newsweek op de leestafel. En door de kabels van “radiodistributie” kwamen programma’s als VARA ’s Rode Haan en “Welingelichte Kringen van de VPRO de huiskamer binnen met van die “linkse kerk journalisten” als John Jansen van Galen, Henk Hofland en Joop van Tijn. Ja zoek dat maar op: “radiodistributie en “Welingelichte kringen”, opa vertelt.
Een snoepwinkel voor nieuwsfanaten maar wel nieuws met duiding al was die gekleurd en informatie die je nog tot je kon nemen en die ertoe deed.
Men maakt zich ook toen geen illusies over de houdbaarheid van de “nieuwswaarde”. Ook toen wist men al; “De vis van morgen wordt verpakt in de krant van vandaag.”
En toch blijft deze nieuwsneef die nieuwswaarde van dat steeds vluchtigere nieuws, met z’n “Liveblogs” voortdurend overschatten. Als ik niet in het Twitter-tijdperk terecht was gekomen zou ik mogelijk zo’n boze ingezondenbrievenschrijver zijn geworden. Die nieuwe sociale media maken het reageren op het nieuws voor mij net iets te gemakkelijk. Zo’n ouderwetse brief met z’n bedenktijd en een postzegel als “verzendknop”, had zo zijn voordelen. Nu twitter ik er lustig op los zodra er een nieuwsbericht voorbijkomt dat naar mijn stellige overtuiging nuancering of correctie behoeft. Dan wil ik niets weten van die krant en die vis. Toch een beetje een verslaving. “Hoe verslavend mogen nieuwe media en “virtual reality toepassingen eigenlijk zijn” vraagt de schrijver van het artikel “Het recht om met rust te worden gelaten” zich af in het NRC van afgelopen weekend. Die krant die vroeger gewoon nog kon zeggen: “Het is pas nieuws als het in NRC-Handelsblad had gestaan”. In dat artikel werd het internet als één groot psychologisch experiment beschreven waarin het “vastzuigen” van de mensen aan hun schermen wordt geperfectioneerd.”
Even een intermezzo.
In “De Groene Amsterdammer” van 8 juni trof ik een mooi artikel / interview aan naar aanleiding van het nieuwe boek van Moshin Hamid, “Exit West” met de volgende slotpassage:
“Maar als je duizend van die verschillende apps hebt krijg je een communicatie- of informatieobesitas – het leidt af, je weet niet meer wat belangrijk is en wat niet, het haalt onze menselijkheid uit balans.” Hoe treden we daar tegen op? ” Je kunt proberen maar een uur per dag op je mobiele telefoon te zitten. Dat is lastig, ik probeer het. Maar zoals de voedselindustrie voedsel creëert dat je maar kunt blijven eten zonder vol te raken – je kunt op een dag twaalf Big Macs eten, terwijl het vroeger nooit in je op zou komen twaalf appels te eten – zo creëert de mediawereld zoveel snelle, korte content en entertainment dat je nooit meer wegzapt. Zoals de tabaksindustrie bewust zijn klanten verslaafd maakte, zo proberen al die honderdduizenden vrolijke start-upbedrijven dat ook.”
Terug van “de Groene” naar het NRC -artikel. “Is er geen recht op niet gemeten, niet geanalyseerd, niet geprofileerd niet gecoacht te worden?” werd in het artikel als een andere vraag opgeworpen. Om af te kicken van mijn “schermafhankelijkheid” blijkt de aan- en uitknop niet te werken. Geen nieuws updates van minuut tot minuut met boodschappen als: “nog geen nieuws over de identiteit van…” zou wel uitkomst bieden. Eerste afkickoefening, in navolging van de autoloze zondag, een “nieuws loze zondag” met maar Journaal, om acht uur?
Moshin Hamid zou zeggen, volg het nieuws, de veranderingen en de bedreigingen niet zo krampachtig maar accepteer de veranderingen als het meest menselijke dat er bestaat. Dan hoeven we niet permanent bang te zijn voor die veranderingen, voor de toekomst, een beetje “go with the flow” in plaats van terug willen naar het overzichtelijke maar te veel geïdealiseerde verleden. “Want hoe nostalgisch je ook bent, iedereen weet dat elke toekomst gelijk staat aan verandering” Voor Mohsin Hamas is nostalgie het onvermogen echt vooruit te kijken. “Jongens die zich aansluiten bij IS kunnen geen toekomst verzinnen, dus verzinnen ze een verleden (van 1300 jaar terug, edv) om in te leven.”
later de nazi’s over Joden) tot “Lock her up” (Trump over Clinton) of nog recenter Erdogan die in een toespraak Nederland fascistisch en nazistisch noemde.
ons democratisch bestel. De meest bekende tegenstander van verkiezingen op dit moment is de cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver, 
Deze, door Van Reybrouck beschreven visie, meende ik na oppervlakkige lezing ook te herkennen in een stuk van de emeritus hoogleraar intellectuele geschiedenis in geschiedtheorie, Frank Ankersmit, in het NRC van 27 januari 2017. In zijn geschiedenis les beschreef hij min of meer dezelfde ontwikkeling ongeveer zo. In de late Middeleeuwen riep de vorst de Staten-Generaal bijeen, waarin toen alleen nog de oude, niet gekozen, aristocratie vertegenwoordigd was, de adel, de geestelijkheid en de regenten uit de steden en provincies. Die vertegenwoordigers van de steden en provincies konden pas afspraken maken met de vorst na toestemming van hun achterbannen. Er werd toen dus nog ná ruggespraak en mét last van de achterban beslist door de “volksvertegenwoordiging”.
Nederland voor “de 11 september aanslagen” nog werd gesproken over Marokkanen en Turken. Na die aanslagen werden dat “moslims”. Dat is politiek. “Religie is afhankelijk van de omgeving, van de mensen die erbij betrokken zijn, van de manier waarop je ernaar kijkt.” Meer en meer wordt religie in het seculiere Europa de uitzondering en lijken atheïsten steeds fundamentalistischer te worden. Zie bijvoorbeeld het EO programma “
Zaterdagochtend werd hij wakker met zware hoofdpijn’, dan denkt menigeen meteen al te weten waardoor die hoofdpijn van Jan kwam: te veel gedronken op dat feestje. Maar dat hoeft helemaal niet. Literatuur maakt je van de veelheid aan mogelijkheden bewust.”
Veelvuldig worden hier noties als medeleven en compassie aan gekoppeld. Door de ontwikkeling van de verbeeldingsmacht leert het recht de mens op adequate (tenminste betere) wijze te representeren. Door empathie en inlevingsvermogen leert het beter recht te doen aan de ander. Een dergelijk, door literatuur geïnduceerd oordeelsvermogen, bevordert een – wat men noemt – ‘literaire gerechtigheid’ (cf. Poetic Justice van Nussbaum).”
De kop boven het stuk luidt; “We geven informatie door in plaats van menselijkheid”. Foer, vreest, meer in het algemeen, wat Tepper
Een roman eist veel van de lezer en aandacht is wel de meest voor de hand liggende eis. Als ik tv kijk of naar muziek luister, kan ik er van alles naast doen en als ik naar een expositie kijk, kan ik tegelijk een gesprek met een vriend voeren, maar voor het lezen van een roman moet je alles opzij zetten. Een boek lezen betekent dat je je helemaal aan dat boek wijdt. Romans roepen empathie op, brengen ‘de ander’ dichterbij, eisen van de lezer dat die zijn eigen perspectieven overstijgt. Lezen van literatuur haalt je uit die van “als a dan b-mode” en dwingt je juist die stap naar “b” uit te stellen en zo een tunnelvisie en kortzichtigheid te vorkomen. Of zoals Jeanne Gaakeer het stelt: “Je moet aandacht hebben voor het verhalende element. Bij juristen ligt de nadruk vaak te sterk op het regelkarakter ( als a dan b ). Dat is een enorme verschraling (zie Foer reductie). Als je niet uitkijkt, ben je bezig zaken op te lossen alsof het logische syllogismen zijn: als a, dan b, enz. Het literaire verhaal kan je juridische blik ontwrichten. Je ziet (nog steeds, Gaakeer, edv) daar dat, zonder inzicht in de omstandigheden van het concrete geval, het recht geen recht kan doen. Je moet je inleven in de situatie en zo lang mogelijk de verschillende perspectieven in het oog houden – ‘the willing suspension of disbelief’, noemde de Engelse dichter Coleridge dat: het bewust opschorten van ongeloof. Niet meteen zeggen: ‘Maar meneer, u kon toch weglopen?’, als iemand zich bedreigd voelde en een klap heeft uitgedeeld.”
ng in 1696, de zwarte zwaan in Australië ontdekte, geloofde iedereen in Europa dat er alleen witte zwanen bestonden. Tot die tijd kon je alleen in het bestaan van zwarte zwanen “geloven”! Nassim Nicholas Taleb heeft een invloedrijk boek geschreven over de impact van het hoogst onwaarschijnlijke met de niet verrassende titel: “The Black Swan”. Na een carrière op Wall Street als handelaar, heeft Taleb zich van handelaar tot filosoof ontwikkeld. In zijn verhaal over de kalkoen voor Thanksgiven Day hoor ik de waarschuwing : “rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.” Ook de door hem opgevoerde kalkoenen maakten de vergissing verwachtingen te ontwikkelen uit hun ervaringen in het verleden. Duizend dagen goed te eten krijgen (vet gemest worden). Op dag duizend lacht het geluk hun toe en na die duizend mooie dagen is er geen enkele aanleiding aan te nemen dat de toekomst voor deze kalkoenen er minder rooskleurig uit zal komen te zien. Maar u voelt hem al aankomen, die duizendste dag is de dag voor Thanksgiven Day. De dag waarop Amerika zich massaal aan kalkoen vergrijpt. Verkeerd gegokt. Blaise Pascal de natuurkundige uit de zeventiende eeuw deed ook aan een soort kansberekening, maar dan over zijn Godsgeloof. Wikipedia omschrijft de gedachtegang van Pascal, onder het lemma 
In haar atheïstische vermanende toespraak “Beminde ongelovige” introduceert Anna Provoost de 
Dit artikel verraste mij niet want eerder verscheen in de juridische vakliteratuur al een verhandeling over dit onderwerp van de hand van een heuse rechtsgeleerde professor, die de vraag opwierp wat het principiële verschil was tussen een vergiet een keppeltje of een hjiab of hoofddoek. Zolang het geloof zich niet uitsluitend in het hoofd van de gelovige afspeelt maar ook daarop, houden we dit soort problemen. En waren dat maar de enige problemen die wij met het geloof in de wereld hebben.
De diepere achtergrond van al die zinspelingen op dat beroemde reukorgaan werd mij pas later gewaar. Ik bevind me op dit punt in goed gezelschap, al googelend kwam ik dit stuk tegen van de historicus Miriam van Ommeren “
“Het succes van Wilders in de peilingen, net als dat van Trump, berust vooral op een electoraat met de ‘bereidheid het onmogelijke te proberen’.” Of zoals Denys stelt: “Leiderschap voltrekt zich in de acceptatie door het volk van het vooruitzicht op een nieuwe, gemeenschappelijke en beloftevolle werkelijkheid die er nog niet is.” We willen het allemaal zo graag geloven tot we die kleren van de keizer opeens niet meer zien en dan voelen we ons in de steek gelaten. Maar dan kunnen we als kiezer toch weer gebruik maken van de mogelijkheid die de democratie ons ook weer biedt: “Democratie, hoe onnozel ze ook wordt uitgevoerd, speelt een essentiële rol in het spel van erkenning. In een democratie geeft het volk het leiderschap te kennen dat ze de mogelijkheid bezit leiderschap niet te erkennen”
Dat deed Radio 1 druktemaker 
Eerde de Vries 