Categorie: Vrijheid

Regels zijn alleen voor sukkels Deel II

Eerde de Vries3 reacties

Trump toont de afgelopen weken het  helemaal eens te zijn met dat motto.

Als een nieuwe Zonnekoning nam hij de lijfspreuk  Lodewijk XIV, Koning van Frankrijk over: “de Staat dat ben IK”. Hij liet bijna alle, door de rechters tot lange gevangenisstraffen veroordeelde bestormers van het Capitool weer vrij, en leek zich daarbij door een aan Napoleon toegeschreven  adagium te leiden: “Wie zijn land redt overtreedt geen enkele wet”.

De afgelopen weken werd pas pijnlijk duidelijk tot wat een wereldwijde catastrofe die meedogenloze instelling leidt.

Veel “weldenkende ”Amerikanen waarschuwen nu ook ernstig deze ontwikkelingen niet te zien als een uit de hand gelopen polarisatie tussen democraten en republikeinen, maar als een regelrechte staatsgreep waartegen moet worden opgekomen.

En veel wat in de VS is ontstaan waait vroeg of laat over naar Nederland.

Wilders noemde lang geleden onze volksvertegenwoordiging  als “een nep parlement”, al is hij inmiddels de langs zittende parlementariër.

En toen ik laats de beelden zag van Trumps speech voor het Congres, bestaand uit de twee wetgevende kamers Senaat en Huis van Afgevaardigde, ongeveer zoals ons parlement, maakte ik zo maar een zeer onheilspellende associatie.

Ik zag opeens Saddam Hoessein 6 dagen na zijn geslaagde greep naar de macht in Irak, 22 juli 1979. Toen begon hij met zijn meedogenloze afrekenen met zijn tegenstanders. Tijdens een toespraak noemde Hoessein 68 namen van mensen, zittend in het publiek, die een complot tegen hem zouden hebben beraamd, die mensen, die eerst nog klapten voor hun nieuwe leider,  werden één voor één de zaal uitgeleid, velen van hen werden geëxecuteerd vanwege hun beweerde ontrouw. Daarna klapten de aanwezigen nog harder voor Hoessein.

Met die beelden in gedachte vroeg ik mij af waarom de, in hoofdzaak Republikeinse Congresleden 4 maart jl. , zo overdreven lang klapten en juichten toen Trump hen met zoveel woorden overbodig verklaarden. Ik heb geen wetten en dus ook geen wetgevend Congres, geen gevestigde democratische instituties nodig. Ik heb de absolute macht en kan alles met één handtekening onder mijn decreten regelen.

Klapten en juichten al die Congresleden zo hard uit enthousiasme of uit angst, angst om ooit op de “dodenlijst” van Trump te komen staan, zoals die 68 die door Saddam Hoessein worden aangewezen.

Tirannie moet het hebben van je angst, van je zwijgen en je gehoorzaamheid, democratie verlangt je moed.

“Regels zijn alleen voor sukkels”

Eerde de VriesEen reactie plaatsen

“Regels zijn alleen voor sukkels”

Alweer meer dan een jaar “advocaat in ruste”, zoals hierboven achter mijn naam staat. En inderdaad heb ik het afgelopen jaar, probleemloos, hoofdzaak lanterfantend doorgebracht, genietend van de rust, zonder deadlines en nagenietend van mijn feestelijk afscheid.

Veel tijd om te lezen, bijvoorbeeld in die prachtige biografie van Abel J. Herzberg,  bekend advocaat, bekroond schrijver en een wijs man, zoals de titel ook aangeeft: “Een wijze ging voorbij”. Twee sprekers op mijn afscheidsreceptie noemde Herzberg in hun speech. De “keynote speaker”, Trudeke Sillevis Smitt, haalde op mijn verzoek dit citaat aan van Herzberg aan, het was zijn antwoord op een vraag van een Joodse vrouw, tijdens een lezing van hem, vlak na de Tweede Wereldoorlog:

“Wat moeten wij doen om te voorkomen dat onze kinderen weer slachtoffers worden?’ ‘ Herzberg antwoorde: “Dat is het probleem niet, mevrouw. Het probleem is hoe wij kunnen voorkomen dat onze kinderen beulen worden.” (blz. 241)

De Gaza-oorlog was in volle gang, dus actueler kon dit citaat niet zijn.Lees meer »

Koning Hollewijn of een Kerstboodschap

Eerde de VriesEen reactie plaatsen

Deze Koning, hoofdpersoon uit en strip geschreven en getekend door Marten Toonder, ook de geestelijk vader van “Tom Poes” en “Heer Olie B. Bommel”, ontdekte dat de zorgvuldig in zijn paleis bewaarde “Rechten van de Mens”, verdwenen was. Koning Hollewijn reageerde vol schrik op die ontdekking met: “Laat ik je zeggen dat deze Rechten de beste  zijn die de mensheid heeft voortgebracht. Wanneer de mens eindelijk Rechten verkregen heeft, moet hij ze verdedigen en ernaar leven. Hij moet ze zó goed kennen dat ze een deel van hemzelf worden!”

De “Koning Hollewijn-strip”, waar dit fragment uit afkomstig is werd uitgegeven ter ere van de aanname door de algemene vergadering van de  Verenigde Naties van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, 10 december 1948.

De Tweede Wereldoorlog wordt nog steeds gezien als een keerpunt in de ontwikkeling van de mensenrechten. Na twee verschrikkelijke wereldoorlogen ontstond de internationale wens of meer opdracht, kort uitgedrukt in  “Nie wieder”, dit nooit weer.

“Deze verklaring is tot op heden van grote betekenis als algemene morele en juridische standaard, als vaak gebruikte bron voor een nieuw internationaal verdrag of een nationale grondwet en als basis van het werk van mensenrechtenactivisten en -organisatie.” (Wikipedia).

Die Toonder-strip vroeg op een lichte toegankelijke manier aandacht voor dat grote belang van de mensenrechten. Symbolisch werd in die strip die kostbare “Universele Verklaring van de Rechten van de Mens”, onder een glazen stolp bewaard en ten toon gesteld.

Het doet een beetje denken aan “het Vaasje van Rutte”, het symbool van ons “gave land”, van onze mooie democratische rechtstaat. Rutte waarschuwde, al weer zo’n  6 jaar gelden voor het gevaar dat dat vaasje in stukken uit een kon vallen.

Een ander koning, Koning Alexander, vroeg al in zijn Kersttoespraak van 2014: hoe blijven we trouw aan ons ideaal van een vrije, open samenleving waarin ieder mens zichzelf mag zijn en op voet van gelijkwaardigheid mag meebouwen?” De vraag lijkt, nu 10 jaar later, actueler dan ooit. 

Ons Koninkrijk is een eenheid in verscheidenheid, maar laat het accent op die eenheid blijven, door niemand, geen mens en geen gemarginaliseerde groep uit te sluiten; door iedereen “erbij” te laten horen, (gelijk)waardig en met dezelfde (mensen)rechten en door propaganda, halve waarheden en hele leugens, die tweespalt en angst oproepen, tijdig te ontmaskeren. 

En na een recent essay van Zadie Smith  (gepubliceerd, in vertaling in de Groene Amsterdammer nr. 49 van dit jaar) gelezen te hebben waarin ik deze passages aantrof, vulde ik dit stuk nog aan deze wat zwaardere “toegift”:

Lees meer »

Rechtvaardig: Het democratisch ethos

Eerde de VriesEen reactie plaatsen

democratie heeft niets te maken met de helft + 1

De macht, ook die van een democratisch gekozen meerderheid, heeft altijd een tegenmacht nodig.

De ambtseed, waar ik hieronder over schreef, gaat morgen, 1 januari 2025, dus pas in.

De macht, ook die van een democratisch gekozen meerderheid, heeft altijd een tegenmacht nodig. Foto: ANP

Omdat, sinds de Algemene Politieke Beschouwingen na Prinsjesdag, de rol van de ambtenaren en hun adviezen weer ter discussie staat, kom ik terug op die gewijzigde ambtseed waarover ik begin juli al schreef.

De oude eed, „ik zweer dat ik plichtsgetrouw en nauwgezet de mij opgedragen taken zal vervullen”, roept het beeld op van die overheidsdienaar die zijn opdrachtgever moet gehoorzamen.

Sinds begin dit jaar (zie correctie hieronder) * zweert of belooft de ambtenaar bij zijn aanstelling, en ik citeer hier alleen die passages die over de taakuitoefening gaan:

Ik werk in het algemeen belang voor onze samenleving en zet mij daar volledig voor in.

Ik werk integer en behandel iedereen rechtvaardig, gelijkwaardig en met respect.

Ik ga zorgvuldig om met informatie. Ik draag bij aan een open overheid en weet ook dat ik vertrouwelijke informatie geheim moet houden.

Die nieuwe eed brengt beter tot uitdrukking dat de ambtenaar werkt voor het algemeen belang, voor onze samenleving. De minister noemde destijds die opdracht groot en van enorme waarde. De nieuwe eed maakt duidelijk welke waarden en welk gedrag daarbij horen.

Henri Bontenbal sprak in dat verband over het democratische ethos, de wil en inzet van zowel ambtenaren, politici als burgers om ‘de instituties die de samenleving en de rechtsstaat stutten, te koesteren. Zoals de vrije pers, de onafhankelijke rechtspraak en het parlement. In daad èn in woord’.

Democratie is meer dan verkiezingen, procedures, meerderheden zien te verkrijgen. „Wie de democratie verengt tot ‘de meerderheid beslist’, legt de bijl aan de wortel van de democratische rechtsorde” (Herman Tjeenk Willink).

De macht, ook die van een democratisch gekozen meerderheid, heeft altijd een tegenmacht nodig in de vorm van die door Bontenbal genoemde instituties.

Maar belangrijker nog dan die tegenmacht is dat besef bij alle leden van een samenleving dat we het op vreedzame wijze met elkaar moeten rooien en onderlinge conflicten met elkaar moeten beslechten. Korter en simpeler: „dat we de boel bij elkaar moeten houden”.

Dat mag minder krachtdadig klinken, maar democratie mag geen krachtmeting worden, maar moet die zoektocht blijven naar de beste oplossing voor iedereen. „Je toont je een ware democraat als je in de positie bent de vrijheid van een minderheid in te perken, maar besluit dat niet te doen” (Gert-Jan Segers) juist om de boel bij elkaar te houden.

* Ik werd er door een oplettende lezer op gewezen dat de wijziging van deze eed toch niet zoals verwacht, 1 januari 2024 is ingegaan. Volgens de laatste verwachtingen zal dit nog wel dit jaar plaatsvinden, excuses voor de slordigheid.

“enerzijds anderzijds”

Eerde de VriesEen reactie plaatsen

Die indrukwekkende serie “De Joodse Raad” (EO, https://www.eo.nl/programmas/de-joodse-raad) bekijken als oefening in integere oordeelvorming en in het zien en ook willen zien van nuances in conflicten. Zoek “dat andere standpunt!” ook al staat dat je zo tegen en besef dat het altijd anders is. Kleine correctie “Nee, bekijk” ( nog een keer) die indrukwekkende de serie over “De Joodse Raad”…

Je suis Soldaat van Oranje II, of echte Helden!

Eerde de VriesEen reactie plaatsen

Mijn blog “Je suis Soldaat van Oranje” ging uiteindelijk over de bereidheid te sterven voor je vrijheid, voor de rechtsstaat, voor je idealen. Die al oude vragen: Wat zou ik gedaan hebben in die-en-die-situatie. Zou ik een held geweest zijn? Wie zijn die helden die voor hun idealen willen sterven? Zijn het wel helden? 

Op zoek naar antwoorden werd ik, dit weekend, op mijn wenken bediend.

In de NRC van 3/4 augustus las ik voorbeelden van principiële idealisten of moet ik zeggen “helden”. Allereerst de twee deelnemers aan het “Zomeravondgesprek” , een rubriek in de zomereditie “Weekend” van de NRC, Vito Shukrula een advocaat, veel van zijn cliënten zijn verdachten van georganiseerde misdaad en Ulysse Elian, ook even advocaat geweest maar nu 2e kamerlid voor de VVD en hard tegen diezelfde georganiseerde misdaad.

Geloof in de rechtsstaat

Shukrula vertelt ergens in dat tweegesprek hoe hij ernstig werd bedreigd door zijn cliënt, nota bene in een gevangeniscel. Hij zag nog wel kans op een alarmknop te drukken. “Uiteindelijk kwam er een bewaker die vroeg: „Gaat alles goed hier?” Shukrula: „Ik zei: wat denk je zelf? Mijn klant liep weg en zei nog: ‘Als je niet weer vrijspraak regelt, dan maak ik je dood.’” Shukrula vervolgt met: “Dat zijn de momenten dat hij denkt: waarom doe ik dit vak? Toch gaat hij door. Ik vind het een belangrijk vak. En ik geloof dat ik de rechtsstaat uiteindelijk help door wat ik doe.”

Zijn gesprekspartner staat juist een keiharde aanpak van diezelfde georganiseerde misdaad

Zijn gesprekspartner, tijdens dat zomeravondgesprek, Elian, staat juist een keiharde aanpak, van diezelfde georganiseerde misdaad voor en schroomt niet daarbij ook man en paard te noemen (Taghi en zijn clan bijvoorbeeld) en wordt, mede om die reden, permanent beveiligd. Als voorbeeld van de gevolgen van zijn principiële houding en dus van zijn beveiliging noemt Elian een anekdote uit zijn gezinsleven: “Maar natuurlijk breekt mijn ouderhart soms. Mijn zoontje van twaalf zei laatst: ‘Ik wil graag met je voetballen, maar ik weet dat dat niet kan’.”

Lees meer »

Willen we meer of minder rechtsstaat?

Eerde de Vries1 reactie

Henri Bontebal (fractielleider CDA in de 2e Kamer) formuleerde het mooi in zijn brief aan de , toen nog, verkenner, Ronald Plasterk : “Is hij (Geert Wilders, edv) bereid om met zijn woorden, de manier waarop hij communiceert, de democratische rechtsstaat een beetje heel te houden. (…) Mijn punt is dat bij een democratische rechtsstaat ook een democratisch ethos hoort, namelijk dat je je op een bepaalde manier uitlaat. Je kan een democratische rechtsstaat ook kapot maken in woorden, daar begint het doorgaans mee.”

Inderdaad zo begint het en als je dit kritiekloos aanvaardt is die rechtsstaat die we voor zelfsprekend hielden, opeens kapot. Zie waar Trump mee bezig is. Voor dit gevaar wilde ik waarschuwen tijdens mijn afscheidsreceptie. U kunt in mijn onderstaande column lezen hoe ik dat deed (https://stellingwerf.nl/wolvega/Rechtvaardig-Een-eerste-terugblik-op-ruim-40-jaar-advocaat-28897839.html)

Stukje afscheid

In woorden kan de rechtsstaat langzaam maar zeker worden uitgehold. Door zoals Wilders doet, de Nederlandse onafhankelijke rechters ‘neprechters’ te noemen, het parlement waar hij sinds 1998 zelf inzit een ‘een nepparlement,’ vluchtelingen ‘gelukzoekers’, kunstenaars ‘subsidieslurpers’, journalisten ‘tuig van de richel’, klimaatactivisten ‘milieugekkies’, door hem voorgestelde belasting op hoofddoekjes: “kopvoddentax” te noemen.

Je kan ook in beleid en politieke daden, de grenzen zoeken en die overschrijden zoals Yesilgoz doet 1) door kansarme asielzoekers zonder wettelijke basis of rechterlijke toetsing gevangen te zetten; 2) door samen met haar formatiepartners van destijds in een motie de leden van de 1e kamer op te dragen tegen de spreidingswet te stemmen en 3) door het openbaar ministerie (OM) tot uitvoering van haar beleid te dwingen terwijl dat beleid vermoedelijk onwettig is en zij de onafhankelijk magistratelijke staat van dat OM daarmee negeert.

Orban uit Hongarije en de PiS-partij van de tweelingbroers Kaczyński in Polen kwamen ook democratisch aan de macht, om maar niet meteen met Adolf Hitler aan te komen. In Hongarije heeft de democratie Orban niet overleefd en in Polen is de democratische rechtsstaat op het nippertje gered.

Bij de parlementsverkiezingen van 2023 werd de extreem rechts-populistische PiS wederom de grootste partij, maar het was twijfelachtig of zij een meerderheidscoalitie zou kunnen vormen. Drie oppositiepartijen leken daar onder leiding van Donald Tusk meer kans toe te hebben. In december 2023 werd Tusk premier van Polen en werd PiS oppositiepartij.

Het is niet ondemocratisch om een ondemocratische partij die de grootste werd tijdens de verkiezingen toch uit te sluiten van de macht. Dat lijkt mij zelfs een democratische plicht. Wat in Polen kan kan in Nederland ook.

Goede voornemens

Eerde de Vries1 reactie

Mijn eerste column als ambteloos burger, nou ja misschien mag ik me nog columnist noemen, naast pensionado. Ik blijf jullie dus nog even bezighouden met wat mij bezighoudt.

Steeds vaker lijken relevante maatschappelijke discussies over bijvoorbeeld stikstof, de wolf, vuurwerk en al wat afgezwakt, Zwarte Piet,  en sinds 7 oktober, Hamas/Israël, gierend uit de bocht te vliegen.

Over en weer lijken mensen zichzelf  het recht te geven de andersdenkenden meedogenloos te attaqueren. Wat lijkt begonnen op de sociale media breidt zich meer en meer uit naar het echte leven.

Vanmorgen las ik in mijn plaatselijke krant over een 54-jarige Mountainbiker, of hoe noem je zo’n  “man in lycra on bike” die door de bossen scheurt, vaak in een luidruchtig peletonnetje soortgenoten. pexels-jose-ricardo-barraza-morachis-3642537Als ik deze krant mag geloven ging de man helemaal los op een BAO (een buitengewoon opsporingsambtenaar) die hem staande hield omdat daar niet gecrost mocht worden.

Was hier een Tik Tok filmpje van gemaakt dan zou het zeker “viral “ zijn gegaan. Vreselijk gedrag verspreidt door de (sociale) media is immers onweerstaanbaar en verslavend en roept even vreselijke reacties op.

Zo bekritiseerde een iets bekendere columnist, dan de schrijver van dit stukje, Eus zich op over, toevallig ook weer een BOA, die een arme hardwerkende pakjesbezorger op de bon slingerde omdat hij  zijn busje even had geparkeerd waar dat niet mocht. Die kritiek leidde ook onvermijdelijk weer tot een heftige discussie over BOA’s in het algemeen maar richtte zich ook tegen Eus. Zo gaat dat. Een Rotterdamse Wethouder reageerde meteen met “Als je niks kunt, word je columnist. Lekker zeiken vanaf de zijlijn, zonder iets toe te voegen aan de maatschappij.”

So far voor het nut van columnisten. Misschien moet ik het toch maar houden bij pensionado.

Maar ja, ik pretendeer toch iedere keer weer, wel iets toe te voegen aan dat maatschappelijk klimaat.

Daarom sluit ik af met een goed voornemen, verwoordt door weer een columnist, Bas Heijne van de NRC in zijn stuk over ophef en polarisatie:  Vraag jezelf steeds af voor je boos en verontwaardig wil reageren op een vermeende misstand:

“Voegt je emotie iets toe, leidt het tot iets beters? Is het goed voor het klimaat, of is gewoon nog meer olie op het vuur?”

Ik wens u weldoordachte en welwillende discussies toe in 2024.

Nemen we nu eindelijk die Rode Pil

Eerde de VriesEen reactie plaatsen

Wanneer ontdekken wij dat wij, al consumerend en zinloze spullen vergarend, weinig brengende vliegreizen boekend, buffelend in bullshit jobs of in banen waar jezelf de maatschappelijke relevantie niet van ziet, dat we uitgezogen worden door “the Matrix” die Herbert Marcuse al in 1964 zag (“De eendimensionale mens”). Nadat wij die rode pil hebben doorgeslikt?

Marcuse

https://stellingwerf.nl/wolvega/Rechtvaardig-De-blauwe-of-de-rode-pil-28411624.html